اویونیک (ترکیبی از هوانوردی و الکترونیک) سیستم های الکترونیکی مورد استفاده در هواپیما، ماهواره های مصنوعی و فضاپیماها هستند. سیستم های اویونیک شامل ارتباطات، ناوبری، نمایش و مدیریت سیستم های متعدد و صدها سیستمی است که برای انجام وظایف فردی بر روی هواپیما نصب شده اند. اینها می توانند به سادگی یک نورافکن برای یک هلیکوپتر پلیس یا به پیچیدگی سیستم تاکتیکی یک پلت فرم هشدار اولیه هوابرد باشند.
ترکیب تحت اللفظی اصطلاحات “هوایی” و “الکترونیک”، وسایل اویونیک نصب شده در یک هواپیما یا فضاپیما می تواند شامل کنترل موتور، سیستم های کنترل پرواز، ناوبری، ارتباطات، ضبط کننده های پرواز، سیستم های روشنایی، تشخیص تهدید، سیستم های سوخت، الکترواپتیک باشد. سیستم های (EO/IR)، رادار هواشناسی، مانیتورهای عملکرد و سیستم هایی که صدها وظیفه مدیریت ماموریت و پرواز دیگر را انجام می دهند.
هر هواپیما، فضاپیما و ماهواره مصنوعی مدرن از سیستم های الکترونیکی با انواع مختلف برای انجام طیف وسیعی از عملکردهای مرتبط با هدف و مأموریت خود استفاده می کند. به طور کلی، هرچه هواپیما یا مأموریت پیچیده‌تر باشد، سیستم‌های الکترونیکی پیچیده‌تر به کار می‌روند.
اصطلاح Avionics از ترکیب دو کلمه Aviation و Electronics ایجاد شده است. بنابراین معنای لفظی آن الکترونیک هوانوردی است. معمولا این اصطلاح برای تجهیزات الکترونیکی هواپیما مانند نمایشگرها، کامپیوترها، حسگرها، عملگرها و فرستنده-گیرنده‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای اطلاق تجهیزات برقی که مربوط به تولید انرژی الکتریکی، تبدیل ولتاژ و جریان، توزیع انرژی و ذخیره انرژی هستند از اصطلاح Electric استفاده می‌شود. بنابراین اصطلاح جامع‌تر برای تجهیزات برقی پرنده‌ها Avionics and Electric به معنای ”برق و الکترونیک هوانوردی“ است. برخی مواقع از اصطلاح معادل ”الکترو اویونیک“ نیز در این زمینه استفاده می‌شود.
هواپیماهای تجاری، هلیکوپترها، جت‌های جنگنده نظامی، وسایل نقلیه هوایی بدون سرنشین (UAV)، جت‌های تجاری و فضاپیماها همگی از تجهیزات اویونیک استفاده می‌کنند – برای ارائه خدمات، انجام مأموریت‌ها، انجام اکتشافات جدید، پیگیری و گزارش اقدامات عملکردی، و عملکرد در چارچوب پارامترهای ایمنی تعیین‌شده. پیشرفته ترین سیستم های اویونیک نیز چندین عملکرد را برای بهبود عملکرد، ساده سازی تعمیر و نگهداری و کاهش هزینه ها یکپارچه می کنند.
اویونیک در کنار سازه و موتور یکی از سه جزء اصلی هواپیما و بالگرد است. تقریباً اکثر کارکردهای پرنده به تجهیزات اویونیک آن وابسته است و ایمنی کارایی پرواز را فناوری‌های به کار رفته در اویونیک تعیین می‌کنند. همچنین اویونیک در قیمت تمام شده پرنده نقش تعیین‌کننده‌ای دارد به طوری که در هواپیماهای غیرنظامی حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد هزینه تمام شده مربوط به تجهیزات اویونیک است. در هواپیماهای نظامی ارزش تجهیزات اویونیک می‌تواند تا ۷۰ درصد کل هزینه پرنده باشد. بسیاری از فناوری‌های توسعه داده شده در اویونیک علاوه بر هواپیما و بالگرد، در تانک، زیردریایی و پهپاد نیز کاربرد دارند. البته این فناوری‌ها می‌توانند در کاربردهای غیرنظامی نیز به کار گرفته شوند.
در دهه ۱۹۴۰، پس از دو دهه توسعه و تحول ایجاد شده بر اساس نیازمندی‌های خطوط هوایی مسافربری، جنگ جهانی دوم ضرورت توسعه ناوبری و مخابرات رادیویی هواپیما را ایجاد نمود. وجود سیستم‌های رادیویی مخابراتی در داخل هواپیما، علیرغم اندازه بزرگشان، ضروری بود. همچنین، فرکانس‌های بسیار بالا به منظور اهداف ناوبری و مخابراتی مطرح شدند. نصب اولین سیستم‌های فرود ابزاری برای فرودهای کور در اواسط این دهه آغاز و در اواخر آن، شبکه ناوبری با برد همه جهته VHF برقرار گردید. به علاوه، در دهه ۱۹۴۰ با مطرح شدن اولین ترانزیستور، راه برای الکترونیک حالت-جامد مدرن هموار شد.
از جمله سامانه های الکترونیک هواپیما یا اویونیک می توان به جهت یاب رادیویی، سامانه فرود با استفاده از دستگاه های کمک ناوبری، نمایشگر جهت هواپیما، نمایشگر افقی وضعیت هواپیما، سامانه ناوبری منطقه ای موسوم به وورتک، سامانه رادار هواشناسی، سامانه تعیین کننده ارتفاع و موقعیت هواپیما، سامانه اخطار و اجتناب از برخورد هوایی، سامانه اخطار و اجتناب از برخورد زمینی، سامانه موقعیت یاب جهانی و سامانه کنترل پرواز یا خلبان اتوماتیک اشاره کرد.
آيا مي‌دانيد كه 68% حوادث هوايي به هنگام برخاستن و فرود هواپيما رخ مي‌دهد در حالي كه برخاستن و فرود آمدن تنها 6% از عمليات هوايي را تشكيل مي‌دهد.آمار فوق بيانگر آن است كه تخصص‌هاي اويونيك، الكترونيك و مخابرات هواپيمايي، در سازمان هواپيمايي هر كشوري اهميت فوق‌العاده‌اي دارد.
تولید، انتقال، ذخیره‌سازی و تبدیل انرژی در هواپیما توسط سامانه‌های الکتریکی انجام می‌شود. سامانه‌های الکتریکی از نظر سرویس‌دهی به دو گروه اصلی و اضطراری و از نظر ولتاژ الکتریکی به دو گروه AC و DC دسته‌بندی می‌شوند. نقش تأمین انرژی و توان مورد نیاز هواپیما را بر عهده دارند. منابع تأمین انرژی به دسته اصلی و اضطراری تقسیم می‌شوند. ژنراتورهای اصلی هواپیما برق سه فاز ۱۱۵/۲۰۰ VAC را در فرکانس ۴۰۰ هرتز تولید می‌کنند. در صورت قطع توان ژنراتورهای اصلی، ژنراتورهای اضطراری که شامل واحد توان کمکی و باتری‌ها هستند، وظیفه تأمین انرژی هواپیما را برعهده دارند.
برق جریان متناوب هواپیما در مواقع اضطراری از طریق ژنراتور APU تأمین می‌گردد. این ژنراتور می‌تواند در حین پرواز جایگزین یک یا هردوی ژنراتورهای موتورگرد (اصلی) شود. همچنین این ژنراتور در روی زمین هم در صورت نبودن منبع ولتاژ خارجی، برق هواپیما را تأمین می‌کند. برق DC هواپیما توسط دو باتری تأمین می‌شود که هر کدام از آن‌ها توان نامی ۲۳ آمپر ساعت دارند. این منابع تغذیه اصولاً برای موارد راه‌اندازی APU در پرواز و در روی زمین و تغذیه شبکه DC/AC اضطراری استفاده می‌شوند.