معلولان حق برخورداری از امنیت اقتصادی و اجتماعی و سطح زندگی مناسب را دارند. آنها حق دارند با توجه به توانایی های خود شغلی را تضمین و حفظ کنند یا به شغل مفید، مولد و پردرآمد بپردازند و به اتحادیه های کارگری بپیوندند.
افراد ناتوان مانند سایر افراد از حقوقی برخوردارند تا جایگاه مناسب خود را در جامعه به دست آورند. آنها باید بتوانند آزادانه و تا حد امکان مستقل زندگی کنند. این باید دغدغه همه خانواده ها، جامعه و همه سازمان های دولتی و غیردولتی باشد.
هنگامی که آگهی‌های شغلی، افراد دارای معلولیت را از درخواست منصرف می‌کند، آنها را کنار می‌گذارد یا به دلیل ناتوانی، خود را از استخدام افراد واجد شرایط محروم می‌کند، ممکن است تخلف رخ دهد. این یک نقض قانون برای هر کارفرمایی است که تنزل رتبه، اخراج، آزار و اذیت یا کوتاهی در ارائه تسهیلات معقول به کارمندان ناتوان انجام دهد.
افراد معلول حق دارند در تمام مراحل برنامه ریزی اقتصادی و اجتماعی به نیازهای ویژه آنها توجه شود. همینطور توجه و رسیدگی به وضعیت بیمه و مستمری معلولان در اولویت قرار دارد. افراد معلول باید در اولویت بهره مندی از یارانه ها، تسهیلات و خدمات شهروندی و اجتماعی قرار گیرند.
در سراسر جهان، افراد دارای ناتوانی جسمی و حرکتی بخش قابل توجهی از جمعیت را تشکیل می دهند که مانند سایر افراد باید بتوانند در سطح شهر حرکت کنند تا نیازهای خود را برآورده کنند، تلاش کنند و از حق زندگی اجتماعی محروم نشوند. مناسب سازی فضاهای شهری به منظور ایجاد فرصت های برابر برای همه افراد و اقشار جامعه برای تردد در سطح شهر و دسترسی به تمامی فضاهای شهری برای توسعه جامعه یک ضرورت است.
به دلیل فقدان دانش، دسترسی آموزشی و فناوری، کودکان معلول در ابتدا به عنوان ناخواسته و جدا از سایر کودکان رفتار می شدند. بعدها آموزش آنها در مدارس خاص انجام شد. در زمان‌های اخیر تغییری به سمت تحصیل کودکان دارای معلولیت در مدارسی مشابه کودکان غیرمعلول صورت گرفته است. اکنون متخصصان تعلیم و تربیت احساس می کنند که باید به هر کودکی اجازه داد تا به روش خود بیاموزد.
آموزش فراگیر به همه کودکان اجازه می دهد در همه برنامه ها شرکت کنند. به این معنی است که کودکان معلول باید بدون هیچ محدودیتی در تمام برنامه های آموزشی برای سایر کودکان پذیرفته شوند. این نشان دهنده برابری است و هر کودکی را با قابلیت های منحصر به فرد خود می پذیرد. این اصل باید توسط تمامی برنامه های بین المللی، ملی و محلی پذیرفته شود.
مراقبت از معلولیت صرفاً کمک عملی برای هر چیزی است، از کارهای روزمره مانند کارهای خانه و حمام کردن گرفته تا کمک به نیازهای پیچیده مانند خودداری. مراقبین آموزش دیده ویژه، با تجربه در کار با افراد دارای معلولیت، می توانند به کار گرفته شوند تا به خانه بیایند و کمک کنند.
افراد دارای معلولیت به همان دلایلی که دیگران به آن نیاز دارند، به مراقبت های بهداشتی و برنامه های سلامت نیاز دارند تا اینکه خوب، فعال و بخشی از جامعه بمانند. داشتن معلولیت به این معنا نیست که فرد سالم نیست یا نمی تواند سالم باشد.
افراد ناتوان به مراتب بیشتر از نظر اجتماعی کناره گیری می کنند و در خطر عدم مشارکت در هر گونه فعالیت معنادار هستند. ورزش یا ورزش گروهی فرصتی برای شرکت در فعالیت های گروهی و محیط اطراف است که به نوبه خود می تواند خطر انزوا را کاهش دهد.
دسترسی زمانی است که نیازهای افراد دارای معلولیت به طور خاص در نظر گرفته شود و محصولات، خدمات و امکانات ساخته یا اصلاح شوند تا بتوانند برای افراد با هر توانایی مورد استفاده قرار گیرند.
جایگزینی پله ها با رمپ، در نظر گرفتن آسانسور برای آپارتمان ها، حذف موانع برای فواصل پیاده روی، استفاده از شیب های تدریجی به جای شیب های تند، متناسب سازی محتواها با خط بریل، همسطح سازی کف پیاده روها و … از مواردی است که در طراحی شهری و ساختمان باید لحاظ شوند.
دسترسی خوب ساختمان و معابر به معنای ایجاد فضاهایی است که برای همه افراد، از جمله افرادی که از ویلچر، عصا و اسکوترهای حرکتی استفاده می کنند و افرادی که دارای اختلالات بینایی و شنوایی هستند، طوری طراحی شده باشد که کاربر پسند باشد.
روابط، ازدواج و خانواده هسته اصلی هر جامعه است. خانواده ها در سراسر جهان به عنوان منبع مهم حمایت و امنیت شناخته می شوند. آنها می توانند محیط های امن و پایداری را فراهم کنند که رشد و تکامل هر یک از اعضا را در طول مراحل مختلف زندگی، از تولد تا پیری، پرورش دهند.
در یک جامعه سالم افراد دارای معلولیت به طور کامل به موقعیت ها و نقش های خود در خانواده و جوامع خود پی می برند. اعضای جامعه آگاه هستند و می پذیرند که افراد دارای معلولیت می توانند روابط معناداری داشته باشند، ازدواج کنند و بچه دار شوند. والدین دارای معلولیت و والدین افراد دارای معلولیت به خدمات و برنامه های مناسب برای حمایت از آنها در نقش های فرزندپروری خود دسترسی دارند.
خانواده ها اعضای معلول خود را تشویق می کنند و از آنها حمایت می کنند تا در خارج از خانه اجتماعی شوند و روابط خود را توسعه دهند. افراد دارای معلولیت در برابر خشونت محافظت می شوند و همه ذینفعان مرتبط با یکدیگر برای رسیدگی به این موضوع همکاری می کنند. افراد دارای معلولیت که شبکه های اجتماعی محدودی دارند در جوامع خود به خوبی حمایت می شوند.
باید در نظر داشت که مشاهیر بزرگی همچون رودکی (نابینا و شاعر)، بتهوون (ناشنوا و موسیقیدان)، روزولت (مبتلا به فلج اطفال و سیاستمدار)، استیون هاوکینگ (ناتوانی حرکتی و نظریه پرداز)، تام کروز (اختلال در خواندن و بازیگر) و بسیاری دیگر بوده اند که با وجود معلولیت سهم بسزایی در ساختن جهانی بهتر برای ما داشته اند. بنابراین معلولان نه تنها محدودیتی برای خود و دیگران ایجاد نمی کنند بلکه سهم شایسته ای در پیشرفت و رشد جامعه، همگام و برابر با ما خواهند داشت.
افراد معلول باید مانند همه مردم از حق تحصیل، حق حیات، حق عقیده، حق آزادی بیان، حق مالکیت، حق زندگی، حق کرامت، حق آزادی شخصی، حق استماع منصفانه، حق حفظ حریم خصوصی، حق آزادی اندیشه، وجدان و مذهب و … برخوردار باشند.