مدیران زیادی نظیر هرسی و بلانچارد، لیکرت و دیگران از زاویه دید خود دسته بندی های متنوعی بر اساس معیارهای گوناگون از سبک های رهبری ارائه داده اند. در این مقاله به تعدادی از سبک های رهبری رایج و توضیح مختصری راجب آن ها همراه با مثال هایی از زمینه کاربردی می پردازیم.
اقتدارگرایانه
کسی است که در درجه اول بر روی نتایج و کارایی تمرکز دارد. آنها اغلب به تنهایی یا با یک گروه کوچک و مورد اعتماد تصمیم می گیرند و از کارکنان انتظار دارند دقیقاً همان کاری را که از آنها خواسته می شود انجام دهند. فکر کردن به این نوع رهبران به عنوان فرماندهان نظامی می تواند مفید باشد.
بوروکراتیک
آن ها از اعضای تیم خود انتظار دارند قوانین و رویه ها را دقیقاً همانطور که نوشته شده است رعایت کنند. سبک بوروکراتیک بر وظایف ثابت در یک سلسله مراتب تمرکز دارد که در آن هر کارمند فهرستی از مسئولیت ها دارد و نیاز کمی به همکاری و خلاقیت وجود دارد. این سبک رهبری در صنایع یا بخش‌هایی که به شدت تنظیم شده‌اند، مانند امور مالی، مراقبت‌های بهداشتی یا دولت، مؤثرتر است.
کاریزماتیک
رهبران کاریزماتیک کسانی هستند که می توانند صحبت کنند. رهبران این سبک، استادان ارتباطات و متقاعدسازی با حس جذابیت هستند. این به آنها کمک می‌کند تا مردم را متقاعد کنند که از راه‌هایشان پیروی کنند. آنها الهام بخش هستند و شور و شوق را در میان اعضای تیم ایجاد می کنند. این سبک رهبری برای سیاستمداران مناسب است.
مشارکتی
رهبران مشارکتی یا دموکراتیک از نظرات همه استقبال می کنند و همکاری را تشویق می کنند. در حالی که آنها ممکن است حرف آخر را بزنند، این رهبران مسئولیت تصمیم گیری را بین همه تقسیم می کنند. آنها زمان و انرژی خود را برای رشد همکاران خود سرمایه گذاری می کنند زیرا می دانند که به نوبه خود به آنها کمک می کند تا به هدف نهایی برسند. این سبک برای مدیران میانی و مدیریت پروژه مناسب است.
تفویضی
سبک رهبری تفویضی که به عنوان “رهبری آزادانه” نیز شناخته می شود، بر تفویض ابتکار عمل به اعضای تیم تمرکز دارد. این می تواند یک استراتژی موفق باشد اگر اعضای تیم شایستگی داشته باشند، مسئولیت پذیر باشند و ترجیح دهند در کار فردی شرکت کنند.
حمایتی
اگر اهل تعامل و همدلی هستید، احتمالاً یک رهبر حامی هستید. شما نسبت به کارمندان توجه نشان می دهید و با وقار و احترام با آنها رفتار می کنید. کارمندان شما نیز به نوبه خود احساس ارزشمندی و مراقبت می کنند. در زمان‌های تغییر یا بحران، آنها به شما اعتماد می‌کنند تا به آنها کمک کنید تا عدم اطمینان را مدیریت کنند.
مربی
رهبر مربی کسی است که می تواند به سرعت نقاط قوت، ضعف و انگیزه اعضای تیم خود را برای کمک به بهبود هر فرد تشخیص دهد. این نوع رهبر اغلب به اعضای تیم در تعیین اهداف هوشمندانه کمک می کند و سپس بازخورد منظمی را با پروژه های چالش برانگیز برای ارتقای رشد ارائه می دهد. آنها در تعیین انتظارات واضح و ایجاد یک محیط مثبت و انگیزشی مهارت دارند. این سبک اغلب در امور آموزشی استفاده می شود.
معاملاتی
رهبر معاملاتی کسی است که بر روی عملکرد متمرکز شده است، شبیه به یک سرعت سنج. تحت این سبک رهبری، مدیر مشوق های از پیش تعیین شده ای را ایجاد می کند – معمولاً به شکل پاداش پولی برای موفقیت و اقدام انضباطی برای شکست. رهبران معاملاتی نیز برای دستیابی به اهداف و لذت بردن از پاداش‌ها، بر راهنمایی و آموزش متمرکز هستند. این سبک معمولا در بازار مورد استفاده قرار می گیرد.
تحول آفرین
سبک تحول آفرین بر ارتباطات واضح، تعیین هدف و انگیزه کارکنان تمرکز دارد. با این حال، به جای قرار دادن بیشتر انرژی در اهداف فردی هر یک از کارکنان، رهبر تحول آفرین با تعهد به اهداف سازمانی هدایت می شود. این سبک رهبری برای تیم هایی که می توانند بسیاری از وظایف محول شده را بدون نظارت مداوم انجام دهند، نظیر تیم های بازاریابی مناسب است.
استراتژیک
رهبران استراتژیک در تقاطع عملیات اصلی یک شرکت و فرصت های رشد آن قرار دارند. او بار منافع اجرایی را می پذیرد و در عین حال اطمینان می دهد که شرایط فعلی کار برای بقیه ثابت می ماند. این یک سبک رهبری مطلوب در بسیاری از شرکت ها است زیرا تفکر استراتژیک از چندین نوع کارمند به طور همزمان پشتیبانی می کند و مناسب برای شرایط ادغام شرکت ها یا تغییر دولت ها است.
مشورتی
رهبری مشورتی یک سبک رهبری است که تیم سازی را هدف قرار می دهد و از مهارت های دیگران برای ایجاد برنامه ها و تصمیم گیری استفاده می کند. رهبران با تیم خود مشورت می کنند تا پیشنهادات و نظرات آنها را به دست آورند تا به آنها در تصمیم گیری آگاهانه و استراتژیک کمک کنند. این سبک برای شرکت های دانشی و مهندسی مناسب است.
خدمتگذار
رهبری خدمتگزار یک سبک و فلسفه رهبری است که به موجب آن یک فرد با دیگران – چه در مقام مدیریت و چه در ظرفیت همکار – برای دستیابی به اقتدار و نه قدرت تعامل دارد. این سیستم دارای ساختار سازمانی غیرمتمرکز است. این سبک در مدیریت عملیاتی و سرپرستی پر کاربرد می باشد.
در پایان مدیران لازم است که با توجه به ماهیت اهداف و مسیر رسیدن به آنها، سطح آمادگی و وظایف کارکنان، وضعیت سازمان یا شرکت مورد نظر، فرصت ها و تهدیدهای درون سازمانی و محیط بیرون از سازمان، ویژگی های فردی و شخصیتی خود و در شرایط مکانی، زمانی و موقعیت های خاص از سبک های متناسب رهبری استفاده نمایند.