امنیت رایانه‌ای با نام‌های امنیت سایبری و امنیت فناوری اطلاعات نیز شناخته می‌شود. حفاظت از سامانه‌های اطلاعات در برابر ی یا آسیب به سخت‌افزا، نرم‌افزار، و اطلاعات نرم‌افزاری و محافظت در برابر حمله محروم‌سازی از سرویس، اختلال، بات‌نتها و گمراهی نمونه پارامترهایی هستند که امنیت رایانه‌ای آنها را تأمین می‌نماید.
امنیت رایانه ، امنیت سایبری یا امنیت فناوری اطلاعات (امنیت فناوری اطلاعات) حفاظت از سیستم ها و شبکه های رایانه ای در برابر افشای اطلاعات، سرقت یا آسیب به سخت افزار، نرم افزار یا داده های الکترونیکی آنها، و همچنین از اختلال یا هدایت نادرست خدمات آنها است.
این حوزه به دلیل افزایش وابستگی به سیستم های رایانه ای، اینترنت و استانداردهای شبکه های بی سیم مانند بلوتوث و Wi-Fi و به دلیل رشد دستگاه های “هوشمند” از جمله تلفن های هوشمند، تلویزیون ها و … دستگاه های مختلف که “اینترنت اشیا” را تشکیل می دهند. با توجه به پیچیدگی آن، هم از نظر سیاسی و هم از نظر فناوری، یکی از چالش های اصلی در جهان معاصر است.
اصطلاح فضای مجازی اولین بار توسط ویلیام گیبسون نویسنده کانادایی آمریکایی در سال ۱۹۸۲ در داستانی که در مجله Omni منتشر شد و سپس در کتاب Neuromancer به شکل گسترده از آن استفاده شد رواج پیدا کرد. گیبسون در این رمان علمی تخیلی، فضای مجازی را برآیند شکل‌گیری شبکه‌ای رایانه‌ای در جهانی مملو از موجودات هوشمند مصنوعی تعبیر کرد.
تهدیداتی که امنیت سایبری با آنها مقابله می کند سه مورد است:
1. جرایم سایبری شامل بازیگران یا گروههای مجزایی است که سیستم ها را برای کسب منافع مالی یا ایجاد اختلال هدف قرار می دهند.
2- حمله سایبری اغلب شامل جمع آوری اطلاعات با انگیزه سیاسی است.
3. سایبرتروریسم به منظور تضعیف سیستم های الکترونیکی برای ایجاد وحشت یا ترس است.
مفهوم امنیت تحت تاثیر تحولات سطح کلان بین الملل دستخوش تغییر شده و با شروع روند جهانی شدن و تحت تاثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات مفهومی چند بعدی یافته است. با شکل گیری فضای سایبر و رشد سریع آن مفاهیم عرصه زندگی نیز به سمت تغییر ماهوی گام برداشت. امنیت در پارادایم فضای سایبری تابع دو عنصر کلیدی انسان و فضای سایبر است. مساله اول انسان ویژگی ها و قابلیت هایش است و مساله دوم ابعاد، قابلیت ها و مبانی شکل گیری فضای سایبری است.
از جمله تهدیدات فضای سایبری می توان به درپشتی، حمله محروم سازی از سرویس، حمله های دسترسی مستقیم، شنود، حمله جعل، دستکاری، ترفیع امتیازی، فیشینگ، دزدی کلیک و مهندسی اجتماعی اشاره کرد.
چگونه مشاغل و افراد می توانند از تهدیدات سایبری محافظت کنند؟ در اینجا مهمترین نکات ایمنی سایبری ما آمده است:
1. نرم افزار و سیستم عامل خود را به روز کنید: این بدان معناست که از جدیدترین وصله های امنیتی بهره مند می شوید.
2. از نرم افزار ضد ویروس استفاده کنید: راه حل های امنیتی مانند Kaspersky Total Security تهدیدها را شناسایی و حذف می کند. نرم افزار خود را برای بهترین سطح حفاظت به روز نگه دارید.
3. از رمزهای عبور قوی استفاده کنید: اطمینان حاصل کنید که گذرواژه های شما به راحتی قابل حدس زدن نیستند.
4. پیوست های ایمیل فرستنده های ناشناس را باز نکنید: اینها ممکن است آلوده به بدافزار باشند.
5- روی پیوندهای ایمیل های فرستندگان ناشناس یا وب سایت های ناآشنا کلیک نکنید: این یک روش رایج برای انتشار بدافزار است.
6. از استفاده از شبکه های وای فای ناامن در مکان های عمومی اجتناب کنید: شبکه های نا امن شما را در برابر حملات مردمی آسیب پذیر می کند.