تورم همانطور که می دانیم، افزایش سریع و مداوم قیمت هاست که خودسرانه ثروت را از پس انداز کنندگان می گیرد و ارزش درآمد به دست آمده را کاهش می دهد. فقط قدرت خرید پول نیست که از بین می رود. این اعتماد به آینده ای مطمئن است که وعده ها و قراردادها در جامعه به آن بستگی دارد.
با نگاهی به وضعیت اقتصاد ایران، می توان دریافت که یکی از بزرگترین مشکلاتی که موجبات رنج مردم را فراهم کرده است، نرخ تورم بالا و بی سابقه خصوصا در سال های اخیر است. در حالیکه برنامه ریزی های نرخ تورم سالیانه در جهان معمولا در حدود 2 درصد می باشد متاسفانه کشور ما نرخ تورم بسیار بالایی را تجربه می کند. در این راستا شناخت انواع، دلایل ایجاد، و راه حل های مبارزه با تورم می تواند در جهت کاهش نرخ تورم و بهبود وضع معیشتی مردم مفید واقع شود.
یکی از مهمترین انواع تورم که کشور ما را دستخوش افزایش بی سابقه قیمت ها کرده است تورم ناشی از نوسان نرخ ارز می باشد که از نتایج تحریم ها به شمار می رود. در این راستا برقراری دیپلماسی پایدار و روابط فراگیر و دوستانه با همه کشورها و ملل جهان می تواند راهگشا باشد. از طرف دیگر کاهش وابستگی به واردات، تکیه بر تولید خالص ملی و کاهش تقاضای سفته بازی نظیر سرمایه گذاری در ارز و هدایت آن به سمت توسعه گردشگری و واردات می تواند در کاهش تاثیر پذیری تورم از نوسان نرخ ارز مفید واقع شود.
تورم ناشی از کاهش عرضه یا کاهش عوامل تولید یکی دیگر از دلایل رایج تورم به شمار می رود، که ناشی از عدم سرمایه گذاری مناسب در بخش تولید است. به عبارت دیگر کاهش نرخ بهره می تواند بنگاه ها و کسب و کارهای اقتصادی نوظهور و رو به رشد را تحریک به ورود به فضای تولید و تجارت کشور نماید. در این راستا کاهش نرخ بهره، می تواند منجر به هدایت نقدینگی به بخش تولید و افزایش تولید خالص ملی گردد. همینطور باید میل به سرمایه گذاری درملک به سمت سرمایه گذاری در دارایی های مولد هدایت شود.
نوع دیگر از دلایل تورم افزایش تقاضا یا افزایش نامتعارف سرانه مصرف ملی است که منجر به افزایش قیمت ها می گردد. در این مورد فرهنگ سازی و تولید محتوای رسانه ها می تواند در بازتعریف الگوی مصرف مردم تاثیر شایسته ای داشته و موجب کاهش تقاضا و در نتیجه کنترل تورم و ثبات قیمت ها گردد. علاوه بر این باید میل به سرمایه گذاری در طلا به سمت سرمایه گذاری در آموزش، فرهنگ و هنر هدایت گردد.
چهارمین دلیل تورم، تورم ناشی از افزایش مخارج دولتی است. در این نوع تورم به دلیل عدم وجود آزادی اطلاعات و آزادی بیان، منابع مالی یا در مسیر نادرست و یا آلوده سرمایه گذاری و یا از کشور خارج می شوند. یکی از راه حل های مبارزه با این نوع تورم، شفافیت دولت و ایجاد فضای آزادی اطلاعات و بیان در کشور است.
و در پایان تورم روانی که یکی از شایعترین دلایل بی ثباتی قیمت ها و افزایش تورم است. در اینجا یکی از موثرترین راهکارها، نرخ گذاری دولتی است. در واقع دولت با قیمت گذاری مصوب که توسط اتحادیه ها تعیین می شود و انجام نظارت بر اجرای آن در ثبات قیمت ها نقش مهمی را می تواند ایفا نماید.
درچین تورم در سال 2021 یک درصد گزارش شده است. از سال 1997 تا سال 2021 متوسط نرخ تورم در این کشور 2.4 درصد بوده است که در سال 2008 به بالاترین حد خود یعنی 5.9 درصد و در سال 1999 در پایین سطح یعنی منفی 1.4 درصد رسیده است.
بر اساس داده‌های وزارت کار ایالات متحده که در 13 اکتبر منتشر شد، نرخ تورم سالانه برای ایالات متحده برای 12 ماه منتهی به سپتامبر 2022 پس از افزایش 8.3 درصدی 8.2 درصد است. این رقم برای مکزیک 8 درصد در سال 2022 بوده است.
در روسیه برای سال 2021، نرخ تورم 6.7 درصد محاسبه شد. در سپتامبر 2022، نرخ تورم روسیه در مقایسه با ماه مشابه سال قبل به 13.7 درصد رسید. این رقم نسبت به آگوست 2022 کاهش یافته است، زمانی که به 14.3 درصد رسیده بود. که این میزان برای آلمان در سال 2022 به 8.5 درصد رسید.
نرخ تورم در تایلند از سال 1977 تا 2022 به طور متوسط 3.92 درصد بود که در ژوئن سال 1980 به بالاترین حد خود یعنی 24.56 درصد و در جولای 2009 به پایین ترین حد خود یعنی منفی 4.38 درصد رسید. در اندونزی نیز برای سال 2022 نرخ تورم 4.6 درصد گزارش شده است.
نرخ تورم عمان در سپتامبر 2022 بدون تغییر نسبت به ماه قبل در سطح 2.3 درصد بود. برزیل چهارمین کمترین تورم را در میان اعضای گروه 20 در سال 2022 دارد. از ژانویه تا سپتامبر، نرخ 4.1 درصد را ثبت کرده است. این درصد تنها از ژاپن (2.8٪)، عربستان سعودی (2.7٪) و چین (1.9٪) بیشتر است.
بر اساس آخرین شاخص قیمت مصرف کننده منتشر شده توسط آمار آفریقای جنوبی (SSA)، تورم سالانه قیمت مصرف کننده در ماه می امسال از 5.9 درصد در آوریل و مارس به 6.5 درصد افزایش یافت. این بزرگترین افزایش از ژانویه 2017 است که نرخ تورم به 6.6 درصد رسید. این میزان در مصر برای سال 2022، 8.5 درصد و برای تونس 8.1 درصد بوده است.
با توجه به آمارهای منتشر شده جهانی نرخ تورم سالیانه به طور متوسط در بازارهای نوظهور و اقتصادهای در حال توسعه 9.9 درصد در اقتصاد های پیشرفته 7.2 درصد و در سراسر جهان 8 درصد بوده است. با توجه به روند تغییرات نرخ تورم در سرتاسر جهان، از سال 1980 تا 2022 قابل مشاهده است که از سال 2000، جهان به یک ثبات اقتصادی دست یافته است و تمام کشورهای جهان با اتخاذ سیاست های درست به این مسیر دست خواهند یافت.