جایزه ادبی جلال

جایزه ادبی جلال آل احمد یک جایزه ادبی است که به منظور معرفی آثار برگزیده ادبیات داستانی در ایران پایه گذاری شده است. این جایزه به نام جلال آل احمد نویسنده مشهور ایرانی، و از بزرگترین روشنفکران معاصر جهان نام گذاری شده است و با تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال ۱۳۸۷ نخستین دوره خود را در سال روز تولد آل احمد آغاز کرد.

جایزه ادبی جلال آل احمد در بخش داستان، مستند نگاری، تاریخ نگاری و نقد ادبی از برگزیدگان تقدیر به عمل می آورد. در ادامه به معرفی عنوان و شرحی از آثار برگزیده این جشنواره در بخش داستان در ادوار آن می پردازیم:

سال 1387

در بخش داستانی

اژدها کشان نوشته یوسف علیخانی

داستان‌های مجموعه اژدهاکشان مانند مجموعه داستان اول این نویسنده قدم‌بخیر مادربزرگ من بود در فضای وهم زده یک روستا می‌گذرند. این مجموعه داستان برنده اولین دوره جایزه ادبی جلال آل‌احمد و نامزد هشتمین دوره جایزه هوشنگ گلشیری شد.

قاعده بازی نوشته فیروز زنوزی جلالی

راوی داستان – داور عدالت‌خواه، ۵۰ ساله – در اداره‌ای به نام ضایعات کار می‌کند. مرخصی ۴ روزه‌ای می‌گیرد تا با مکاشفه‌ای در گذشته و امروز «او» عامل پلیدی‌ها و سیاهی‌ها را بیابد و بکشد.

سال 1388

دا نوشته سیده زهرا و سیده اعظم حسینی

دا روایت خاطرات سیده زهرا حسینی است، که در مورد جنگ ایران و عراق و به اهتمام اعظم حسینی در قالب کتاب نگاشته شده ‌است. واژه دا، در زبان لری، لکی و کردی به معنی مادر است و حسینی که خود یکی از کردهای پهنه زرین آباد استان ایلام است، با انتخاب این عنوان سعی کرده به موضوع مقاومت مادران ایرانی در طول جنگ ایران و عراق بپردازد.

سال 1389

نامیرا نوشته صادق کرمیار

نامیرا نام رمانی از صادق کرمیار است که روایتگر واقعه عاشورا است. این کتاب توسط انتشارات نیستان به چاپ رسیده است.

تالار پذیرایی پایتخت نوشته محمد علی گودینی

(تالار پذیرایی پایتخت) با نیم نگاهی به فساد رژیم پهلوی و قیام 15 خرداد، به موضوع اصلاحات ارضی و مشکلات روستاییان و مهاجرت آنان به شهر و عواقب آن می‌پردازد. داستان از روستا در هنگام جریان اصلاحات ارضی آغاز شده و سال­های پیش از انقلاب اسلامی را روایت می­‌کند.

سال 1390

جاده جنگ نوشته منصور انوری

جاده جنگ یک رمان ۱۲ جلدی نوشته منصور انوری نویسنده ایرانی است که در سال ۱۳۸۹ توسط شرکت انتشارات سوره مهر منتشر شد. داستان این کتاب از روز ۳ شهریور ۱۳۲۰ که موجب اشغال ایران در جنگ جهانی دوم شد، شروع می‌شود و تا جنگ ایران و عراق ادامه می‌یابد. نگارش این رمان بیش از ۱۰ سال طول کشید و جلد دوازدهم آن در خرداد ۱۳۹۹ به چاپ رسید.

سال 1391

حافظ هفت نوشته اکبر صحرایی

شخصیت‌های اصلی این رمان را پانوسیان و نویسنده‌ای از دوران جنگ به نام جعفر تشکیل داده‌اند. پانوسیان شخصیتی ارمنی و دوست جعفر است که به اصرار وی در نخستین روز حضور مقام معظم رهبری در شیراز به میان مردم می‌آید، اما بعد به دلیل اتفاقاتی که برای جعفر پیش می‌آید او را به بیمارستان برده و مجبور می‌شود که تمام این ۹ روز را در شیراز بماند.

سال 1392

نبرد طریق القدس نوشته امیر رزاق زاده

کتاب حاضر با هدف تحلیل و تشریح بخشی از وقایع مربوط به دوران هشت سال دفاع مقدس و با موضوع «عملیات طریق‌القدس» به نگارش درآمده است. مطالب کتاب در هشت فصل سامان‌دهی شده است.

سال 1393

ملکان عذاب نوشته ابوتراب خسروی

(ملکان عذاب) رمانی درباره سه نسل از یک خانواده که هرکدام راوی سرنوشت خود و دیگری‌اند و راوی دیگرانی که سرنوشت‌شان به نوعی با سرنوشت آنها گره خورده است. «ابوتراب خسروی» در این رمان، از خلال روایت راویان، به گذشته دور تاریخی و فرهنگی، نقب زده است. گذشته‌ای همچنان حاضر در زندگی جمعی و فردی ما که شکل حضورش آن را به کابوسی شبیه می‌کند؛ کابوسی که از یک منظر، تعبیرش می‌تواند کودتای ۲۸ مرداد باشد که بستر بخشی از وقایع «ملکان عذاب» است.

آه با شین نوشته محمد کاظم مزینانی

روایت کننده فعالیت یک مبارز انقلابی چپ با فضای فکری کمونیستی است که از دهه 20 شمسی و بدو تولد شخصیت اصلی داستان آغاز می‌شود و تا سال 90 ادامه دارد. در این رمان به نوعی به تناقضات و تفاوت‌های نسلی بین شخصیت اصلی و فرزندش اشاره داشته‌است.

سال 1394

پاییز فصل آخر است نوشته نسیم مرعشی

روایت گر زندگی سه دختر با نام های روجا، لیلا و شبانه است که دغدغه ها و آرزوهای مختلف دارند. مشکلات عاطفی، اجتماعی و مهاجرت، بزرگ ترین مشکلات این سه شخصیت را شامل می شود که برای بسیاری از دختران ایرانی قابل درک است و به راحتی می توانند با آن هم ذات پنداری کنند.

دختر لوتی نوشته شهریار عباسی

دختر لوتی یک اثر واقع‌گرایی اجتماعی، روایت زندگی یک معلم فیزیک دبیرستان است که درگیر و دار جنگ ایران و عراق در استان لرستان دلباخته یک دختر لوتی می‌شود.

سال 1395

لم یزرع نوشته محمد رضا بایرامی

 داستان جوانی است که به دختری دل می‌بندد اما عرف قبیله و آداب و رسوم آن اجازه چنین وصلتی را به او نمی‌دهد. در واکنش به این اتفاق، این جوان به نوعی به خودزنی می‌پردازد و به جنگ می‌رود، جنگی که در واقعه دجیل به وقوع پیوست و صدام در آن ۱۴۳ تن را کشت.

سال 1396

این خیابان سرعت گیر ندارد نوشته مریم جهانی

این اثر، داستانی رئالیستی با درون‌مایه مسائل اجتماعی داشته و دربرگیرنده حوادث و اتفاقات زادبوم کرمانشاه است.

بی کتابی نوشته محمدرضا شرفی خبوشان

رمان بی‌کتابی در دوران پادشاهی سلسله قاجار، و به‌طور مشخص‌تر، سال‌های انقلاب مشروطه و همزمان با واقعه به توپ بستن مجلس شورای ملی می‌گذرد. شخصیت محوری کتاب، میرزا یعقوب ملقب به لسان‌الدوله، کتاب‌دار سلطنتی در دوره مظفرالدین شاه است. در این دوره، پنج هزار نسخه کتاب خطی از کتاب‌خانه کاخ گلستان به سرقت رفت.

سال 1397

رهش نوشته رضا امیرخانی

داستان از دید زن میانسالی به نام لیا روایت می‌شود. لیا و همسرش معمار هستند و با هم بر سر مدیریت و توسعه نامتوازن شهری کشمکش دارند.

سال 1398

دور زدن در خیابان یکطرفه نوشته محمد رضا مرزوقی

حکایت قهرمانی که می داند شکست خواهد خورد اما تلاشش را می کند و در نهایت از نتیجه تلاشش راضی است . اون دن کیشوتی است که تنهایی به جنگ آسیاب ها رفته است . هر چند نمی تواند جلوی چرخش آسیاب را بگیرد اما می داند آسیاب به نوبت است و سرانجام نوبت او هم می رسد.

وضعیت بی عاری نوشته حامد جلالی

وضعیت بی‌عاری داستانی پر افت و‌خیز و پرماجراست. روایتی چند بعدی از عشق، جنگ، جغرافیای جنوب ایران، فرهنگ و رسوم مندائیان ساکن جنوب ایران و از همه مهم‌تر دین‌شناسی صابئین مندائی‌. «حلیمه» دختر مسلمانی که زندگی پر فراز و نشیبی داشته به روایت داستانش می‌نشیند. تعریف میکند از دل باختنش به رام، پسر یکی از بزرگان آیین مندایی که چشم همه به اوست تا جهان را پر از خیر و برکت کند. داستان از زبان سیزده راوی روایت می‌شود و همگی در طول هم ماجرای کلی رمان را پیش می‌برند.

سال 1399

اوراد نیمروز نوشته منصور علیمردانی

(اوراد نیمروز) حاصل همه‌ی این عشقبازی‌های قصه‌پردازانه‌‌ با روایت، تکنیک و ذات زبان ا‌ست. اوراد نیمروز محصول دو روایت در هم تنیده از سفر جادویی شخصیت اصلی به اعماق کویر لوت و زندگی عاشقانه‌اش با یک هنرمند تئاتر در تهران است.

سال 1400

بی نام پدر نوشته سید میثم موسویان

بی نام پدر داستان زندگی یکی از بدنام ترین و فاسدترین تیمسارهای رژیم شاهنشاهی است. کسی که عامل مستقیم انگلیس ، موسس انجمن بهایی، عامل سرکوب کردها و قاچاق مواد مخدر درسراسر ایران است . یکی از شخصیت های کتاب او را «یک اژدها » می داند و شخصیتی دیگر او را فاسق و کافر معرفی می کند.

ماه غمگین، ماه سرخ نوشته رضا جولایی

رمان روایتی است از پنج روز آخر زندگی میرزاده عشقی در تیرماه 1303. شاعر ناآرام و منتقدی که ترور تراژیکش یکی از نمادهای کشتن ذهن‌های آزادی‌خواه است در تاریخ معاصر. جولایی شخصیت‌های تاریخی را با استفاده از تخیل شگفتش تبدیل کرده به قهرمان‌های داستانی از شخصیت‌هایی چون ملک‌الشعرای بهار و قمرالملوک وزیری تا آدم‌هایی که در غبار تاریخ گم شده‌اند و جولایی آن‌ها را ساخته‌است.