با پیشرفت فناوری در سال های اخیر، کشورهای مختلف به سمت انجام انتخابات به صورت الکترونیکی حرکت کردهاند. استفاده از سیستم رای گیری الکترونیکی دستاوردهای بسیاری از جمله «کاهش قابل توجه زمان رای دهی و شمارش آرا»، «قابلیت دسترسی گسترده»، «امکان رای دهی افراد دارای معلولیت های خاص»، «قابلیت ممیزی و نظارت در تمام مراحل» و نیز «شفافیت گسترده در فرایند انتخابات»، را به همراه داشته است. لذا استفاده از تجارب کشورهای مختلف در این زمینه میتواند برای حرکت به سمت رای گیری الکترونیکی و شناسایی الزامات پیاده سازی آن در ایران بسیار مفید باشد.
افزایش روزافزون نرخ بکارگیری از ابزار و امکانات فناوری اطلاعات در ارائه خدمات به شهروندان، چالش هایی جدید در اجرای استراتژی های راهبردی سازمانها پدید آورده است. برای فعالیت در این فضای نوین، اجرای مدل هایی جدید از کسب و کار الکترونیک برای کسب موفقیت در ارائه خدمات به شهروندان، امری الزامی تلقی می گردد لذا تصمیم گیری الکترونیکی (e-decision) یا رأی گیری برخط (Online Voting) بعنوان مهمترین ابزار ارتباطی بین سازمانها و شهروندان مورد توجه قرار دارند.
انواع سیستمهای رایگیری الکترونیکی بر اساس محل رایدهی:
سیستمهای ایستگاهی
در سیستمهـای ایستگاهی از دستگاهی بنام Direct Recording Electronic استفـاده میشود. این دستگاه در حوزههای انتخاباتی قرار گرفته و به رایدهندگان امکان میدهد که بتوانند آرایشان را بصورت مستقیم و با استفاده از صفحه نمایش تماسی وارد نمایند. در این روش رای دهندگان ناچارند که به حوزههای انتخاباتی مراجعه نمایند.
سیستمهای انتخابات از راه دور
رایدهی از راه دور (از خانه با استفاده از کامپیوترهای شخصی، با استفاده از کامپیوترهای مستقر درسفارتخانهها، مراکز آموزشی و …) انجام میشود. در این روش رای دهندگان ملزم به حضور در حوزههای انتخاباتی نیستند.
رایگیری از طریق Short Message System و تلفنهای Touch – Tone
این نوع رایگیری که هنوز به طور رسمی در دنیا تجربه نشده است تقریبا یک نوع رایگیری از راه دور است. در این سیستم، هر کاربر از طریق سرویس پیام کوتاه تلفن همراه خود و همچنین از طریق خط تلفنهای مجهز به سیستم تون و یا تلوزیونهای دیجیتالی متصل به خط تلفن میتوانند رای خود را به سرور رایگیری بفرستند.
در اینجا به معرفی برخی از سامانه های رای گیری الکترونیکی فعال در کشور می پردازیم:
گروه مهندسی نرم افزار پژواک، فعالیت خود را از سال ۱۳۷۸ با تولید و عرضه نرم افزارهای تخصصی عمومی و سفارشی آغاز نمود و امروز با بیش از ۲۰ سال سابقه فعالیت در عرضه فناوری اطلاعات و ارتباطات با سابقه درخشان در خدمت هموطنان عزیز می باشد. تجربه برگزاری انواع انتخابات الکترونیکی به صورت تک شعبه ای و چند شعبه ای، انتخابات هایی با حضور جمعیت بیش از ۱۵ هزار نفر و همچنین انتخابات هایی در پهنه گسترده ایران عزیز از دستاوردهای مجموعه پژواک می باشد. امنیت بالا در برگزاری این ده هزار انتخابات الکترونیکی موجب رضایت مندی میلیون ها نفر رأی دهنده و صدها هزار نفر داوطلب و مجریان و دستاندرکاران این عرصه گردیده است.
سامانه رای شمار یک سامانه مبتنی برفضای اینترنت است که بر بستر بلاک چین پیاده سازی شده است. این سامانه از سرورهای قدرتمندی جهت محاسبات و ارائه سرویس رای گیری به مشتریان خود بهره می برد. احراز هویت و مخفی بودن هویت رای دهندگان، از مهمترین ویژگیهای اصلی و پایه ای این سامانه است.
سامانه رای شمار به دلیل قرار گرفتن بر بستر بلاک چین، امنیت در برگزاری انتخابات را تضمین می کند و به جهت امن بودن این بستر هر گونه دستکاری در آرای اخذ شده بطور کل منتفی می کند. تراکنش های هر انتخاباتی در بستر بلاک چین توسط چند ناظر و مرجع قانونی صحه گذاری می گردد.
این سامانه برای رای دهندگان امکانات و راه های زیادی جهت مشارکت در انتخابات در نظر گرفته که می توان به امکان استفاده از اپلیکیشن رای شمار، وب اپلیکیشن، همچنین صحفه وب اینترنتی و یا ایمیل اشاره نمود، بدین ترتیب کاربران از هر طیفی می توانند در انتخابات مشارکت نمایند.
سامانه رای گیری الکترونیکی انار با حمایت و پشتیبانی شرکت ره آورد سامانه های امن رسماً آغاز به کار کرد. انار یک سامانه رأیگیری آنلاین رمزنگاشتی است که با شعار “فقط به خودتان اعتماد کنید“، تضمین میکند رأی به صورت مخفی أخذ و فرآیند رأیگیری به صورت صحیح انجام می شود. این سامانه، با أخذ رای مخفی و شمارش صحیح و دقیق آراء، گامی نو در جهت هرچه امنتر و صحیحتر برگزار شدن رای گیری و تأمین رضایت خاطر رایدهندگان از فرآیند رأیگیری برداشته است.همچنین سامانه رأیگیری الکترونیکی انار با ایجاد بستری جهت رأی دهی هم از راه دور و هم در محل، امکان بیشترین درصد مشارکت رأیدهندگان را فراهم کرده است.
شرکت توسعه نرم افزار روناس با بیش از 10 سال سابقه در زمینه نرم افزار و فناوری اطلاعات ، برگرفته از تیمی مجرب با در اختیار داشتن نیروی فنی مجرب و متعهد قادر است سفارشات شما را با کیفیت بالا و متناسب با استانداردهای روز طراحی و پیاده سازی نماید.
در شرکت توسعه نرم افزار روناس تمامی مراحل طراحی و پیاده سازی سفارشات شما از آنالیز اطلاعات اولیه ، تعیین اهداف پروژه ، کاربر پسند بودن ، تا پیاده سازی و پشتیبانی توسط نیروهای متخصص و متعهد انجام می گیرد.این شرکت با توجه به اهمیت مشتری بعنوان رکن اساسی تمامی کسب و کارها، همواره رویکرد سالهای آتی خود را بر توسعه ارتباط پایدار با مشتری و وفادارسازی متمرکز نموده است.
کارزار یک استارتاپ اجتماعی است که مأموریت اصلی آن ترویج فرهنگ مطالبهگری از طریق ایجاد بستری برای همافزایی خواستهای مدنی است. کارزار پلتفرمی امن، مستقل و رایگان برای طرح درخواستها، شکواییهها و تقدیرهای جمعی از طریق جمعآوری امضا است. پتلفرم کارزار دارای مجوز های لازم از مراجع ذیربط است و در چهارچوب قوانین جمهوری اسلامی ایران و با اتکا به اصل ۲۴ قانون اساسی مبنی بر آزادی بیان، و همچنین قوانین حقوق شهروندی و قانون تجارت الکترونیک در کشور فعالیت مینماید.
در مورد برخی از کاربردهای سیستم های رای شمار می توان به موارد زیر اشاره کرد:
انتخابات اعضای هیئت مدیره شرکتها و سازمانها
انتخابات مربوط به اعضای هیئت مدیره انجمن ها / نهادها
انتخابات مربوط به ریاست فدراسیونهای ورزشی / هیئت های ورزشی
انتخابات شوراهای صنفی دانشگاه ها
انتخابات مربوط به مدارس و شوراهای دانش آموزی
انتخابات محلی شوراها
گزینش و رای گیری بر روی طرح ها، پروژه ها و هر شی که قابل رای گیری باشد
انتخابات مجتمع های مسکونی و تجاری